സാൻ സാൽവഡോർ, എൽ സാൽവഡോർ -2019-ൽ അധികാരത്തിലേറ്റ എൽ സാൽവഡോറിന്റെ യുവ പ്രസിഡന്റായ നയിബ് ബുക്കെലെ നിസ്സംശയമായും രാജ്യത്തെ പരിവർത്തനം ചെയ്തു എന്ന് തന്നെ വേണം പറയാൻ.MS-13, Barrio 18 പോലുള്ള ക്രിമിനൽ സംഘങ്ങളെ നേരിടാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ  തന്ത്രങ്ങളും ധീരമായ പദ്ധതികളും ബിറ്റ്കോയിൻ നിയമപരമായ ടെൻഡറായി സ്വീകരിക്കുന്നതും അദ്ദേഹത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര ശ്രദ്ധയിൽ കൊണ്ടുവന്നു. എന്നിരുന്നാലും, അടിച്ചമർത്തലും മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളും ആരോപിക്കപ്പെടുന്നതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രസിഡൻസി വിവാദപരമാണ്

അക്രമത്തിൽ അഭൂതപൂർവമായ ഇടിവ്

എൽ സാൽവഡോർ ഒരിക്കൽ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും അപകടകരമായ രാജ്യങ്ങളിലൊന്നായി കുപ്രസിദ്ധി നേടിയിരുന്നു, MS-13, Barrio 18 പോലുള്ള ക്രിമിനൽ സംഘങ്ങൾ ഇവിടെ പടർന്നുപിടിച്ചിരുന്നു. ഈ ഗ്രൂപ്പുകളെ അടിച്ചമർത്തുന്നതിനുള്ള നടപടികളാണ് ബുക്കെലെ എടുക്കുന്നത്. വാറണ്ടുകളില്ലാതെ 70,000-ത്തിലധികം ക്രിമിനലുകളെ കൂട്ടത്തോടെ അറസ്റ്റ് ചെയ്യുന്ന അടിയന്തരാവസ്ഥയിലാണ് എൽ സാൽവഡോർ ഇപ്പോൾ. രാജ്യത്ത് കൊലപാതകങ്ങളുടെ എണ്ണം 2023-ൽ ഏകദേശം 70% കുറഞ്ഞതായി സെൻട്രൽ അമേരിക്കൻ രാജ്യത്തിൻ്റെ സുരക്ഷാ അധികാരികൾ പറഞ്ഞു.

എന്നാൽ ഈ അടിച്ചമർത്തൽ മറ്റു ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന തടങ്കൽ പാർപ്പ് നിരക്ക് ഈ രാജ്യത്തിനുണ്ട്. മനുഷ്യാവകാശ സംഘടനകൾ പറയുന്നതനുസരിച്ച്  കാരണങ്ങളില്ലാതെ തടങ്കലിൽ വയ്ക്കുക, പീഡനം, കസ്റ്റഡിയിൽ മരണം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ വ്യാപകമാണ്.

‘സർഫ് സിറ്റി’, ബിറ്റ്കോയിൻ അഭിലാഷങ്ങൾ

 ബുകെലെയുടെ കാഴ്ചപ്പാട് സുരക്ഷയിൽ മാത്രം ഒതുങ്ങുന്നില്ല. എൽ സാൽവഡോറിൻ്റെ തീരപ്രദേശത്തെ ഒരു ടൂറിസം മെക്കയാക്കി മാറ്റാനുള്ള ശ്രമമായ ‘സർഫ് സിറ്റി’ പോലുള്ള പദ്ധതികളിൽ അദ്ദേഹം വിജയിച്ചു.  അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും ധീരമായ നീക്കം ബിറ്റ്കോയിൻ നിയമപരമായ ടെൻഡർ ആയി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നതിലായിരുന്നു. അങ്ങനെ ചെയ്യുന്ന ആദ്യത്തെ രാജ്യമാണ് എൽ സാൽവഡോർ.  ഇത് എൽ സാൽവഡോറിലേക്ക് ആഗോള ശ്രദ്ധ ആകർഷിച്ചു, ഡിജിറ്റൽ കറൻസിയുടെ ചാഞ്ചാട്ടത്തെക്കുറിച്ച് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്ന സാമ്പത്തിക വിദഗ്ധരുടെ വിമർശനവും ക്രിപ്‌റ്റോ-തത്പരരേയും ഇത് ആകർഷിച്ചു.

 ബുകെലെയുടെ ജനപ്രീതി ആകാശത്തോളം ഉയർന്നതാണ്.  സഖ്യകക്ഷികളുമായി  അടുക്കാനും മാധ്യമങ്ങളെ വശത്താക്കാനും രാഷ്ട്രീയ എതിർപ്പിനെ അടിച്ചമർത്താനും ഈ പിന്തുണ ഉപയോഗിച്ചതിനാൽ നിയമസഭയിൽ അദ്ദേഹത്തിന് ഗണ്യമായ പിന്തുണയുണ്ട്.  മാധ്യമപ്രവർത്തകരെയും രാഷ്ട്രീയ പ്രമുഖരെയും ലക്ഷ്യം വയ്ക്കാൻ സർക്കാർ അത്യാധുനിക സ്പൈവെയർ ഉപയോഗിക്കുന്നതായി ആരോപിക്കപ്പെടുന്നു.

 സോഷ്യൽ മീഡിയയിലെ മാസ്റ്ററായ ബുകെലെ, വിമർശകരെ അഴിമതിക്കാരായ ഉന്നതർ അല്ലെങ്കിൽ വിദേശ ഏജൻ്റുമാർ എന്ന് വിളിച്ചു ഫലപ്രദമായി തള്ളിക്കളയുന്നു. എൽ സാൽവഡോറിൻ്റെ പഴയ രാഷ്ട്രീയ ക്രമത്തിൽ നിന്ന് അദ്ദേഹം  ഏത് വിധേനയും മാറ്റം വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു

ഒരു അനിശ്ചിത ഭാവി

 നയിബ് ബുകെലെ  അക്രമം ഗണ്യമായി കുറച്ചു, എന്നാൽ മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്ക്   വലിയ വില കൊടുക്കണ്ടി വന്നു.  അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സാമ്പത്തിക സാഹസങ്ങൾ ഫലം കണ്ടേക്കാം, അല്ലെങ്കിൽ വിനാശകരമായി വന്നേക്കാം.  ഒരു കാര്യം മാത്രം ഉറപ്പാണ്: ബുകെലെയുടെ കീഴിലുള്ള എൽ സാൽവഡോർ പൂർണ്ണമായും രൂപാന്തരപ്പെട്ടു.  ഈ മാറ്റം ആത്യന്തികമായി നല്ലതാണോ ചീത്തയാണോ എന്നത് ഉത്തരം കിട്ടാത്ത വലിയ ചോദ്യമായി അവശേഷിക്കുന്നു.