ആധുനിക ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിൽ  1970കൾ വരെ ഭക്ഷ്യ ക്ഷാമം ഒരു ഗുരുതരമായ പ്രശനമായിരുന്നു.ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഭരിച്ച കാലയളവിൽ1765 മുതൽ 1944 വരെ  12 വലിയ ഭക്ഷ്യക്ഷാമങ്ങൾ രാജ്യത്ത് ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട് .അതിൽ ഏറ്റവും അവസാനത്തേത് 1943 ലെ ബംഗാൾ ക്ഷാമമായിരുന്നു. കോടിക്കണക്കിന് മനുഷ്യരുടെ ജീവനാണ് ഇതിൽ നഷ്ടപെട്ടിട്ടുള്ളത്.

രാജ്യം ഭക്ഷ്യക്ഷാമം കൊണ്ട് പൊറുതിമുട്ടുമ്പോൾ ആണ് എം എസ് സ്വാമിനാഥൻ ഇന്ത്യയിൽ ഹരിത വിപ്ലവത്തിനു തുടക്കമിട്ടത്. ഗോതമ്പിന്റെയും അരിയുടെയും ഉയർന്ന വിളവ് തരുന്ന ഇനങ്ങൾ (HYVs) അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയിൽ അവതരിപ്പിച്ചു.കൂടാതെ   വളം കീടനാശിനികൾ, ജലസേചനം തുടങ്ങിയ ആധുനിക കാർഷിക രീതികൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചു.

 1960-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഇന്ത്യൻ അഗ്രികൾച്ചറൽ റിസർച്ച് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ (IARI) ജോലി ചെയ്യുമ്പോഴാണ് സ്വാമിനാഥൻ HYV-കൾ വികസിപ്പിക്കാനുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചത്.  മെക്സിക്കൻ സെമി ഡ്വാർഫ് ഗോതമ്പ് ഇനങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലേക്ക് പരിചയപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഗോതമ്പിന്റെ ആദ്യ HYV -കൾ വികസിപ്പിച്ച അമേരിക്കൻ കാർഷിക ശാസ്ത്രജ്ഞനായ നോർമൻ ബോർലോഗുമായി അദ്ദേഹം സഹകരിച്ചു.  ഈ ഇനങ്ങൾ പരമ്പരാഗത ഇന്ത്യൻ ഗോതമ്പ് ഇനങ്ങളേക്കാൾ വളരെ കൂടുതൽ ഉൽപ്പാദനക്ഷമതയുള്ളവയായിരുന്നു, മാത്രമല്ല അവ കീടങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കുമെതിരെ കൂടുതൽ പ്രതിരോധശേഷിയുള്ളവയായിരുന്നു.

 1965-ൽ സ്വാമിനാഥൻ, കർഷകർക്ക് HYV-കളുടെ പ്രയോജനങ്ങൾ കാണിച്ചുകൊടുക്കുന്നതിനായി ഇന്ത്യയിലുടനീളം നിരവധി പ്രദർശന പ്ലോട്ടുകൾ സ്ഥാപിച്ചു.  ആദ്യവർഷത്തെ വിളവെടുപ്പ് മുൻകാല ഉൽപ്പാദനത്തേക്കാൾ മൂന്നിരട്ടിയായി.  ഈ വിജയം HYV ഗോതമ്പ് കൃഷിയുടെ ദ്രുതഗതിയിലുള്ള വ്യാപനത്തിലേക്ക് നയിച്ചു, 1970-കളുടെ തുടക്കത്തിൽ ഇന്ത്യ ഗോതമ്പ് ഉൽപാദനത്തിൽ സ്വയംപര്യാപ്തത കൈവരിച്ചു.

 അരിയുടെ എച്ച്‌വൈവി വികസിപ്പിക്കുന്നതിലും സ്വാമിനാഥൻ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചു,കൂടാതെ വിവിധ ഇന്ത്യൻ കാലാവസ്ഥാ സാഹചര്യങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്ന അരിയുടെ HYV-കൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പ്രധാന പരിപാടി അദ്ദേഹം ആരംഭിച്ചു.  1970-കളുടെ ദശകത്തിൽ ഇന്ത്യയിൽ നെല്ലുൽപ്പാദനം 50 ശതമാനത്തിലധികം വർധിപ്പിക്കാൻ സഹായിച്ച ഉയർന്ന വിളവ് നൽകുന്ന നിരവധി നെല്ലിനങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഈ പരിപാടി വിജയിച്ചു.

 HYV-കളെക്കുറിച്ചുള്ള തന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പുറമേ, രാസവളങ്ങൾ, കീടനാശിനികൾ, ജലസേചനം തുടങ്ങിയ ആധുനിക കാർഷിക രീതികൾ സ്വീകരിക്കുന്നതിൽ സ്വാമിനാഥൻ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു.  സർക്കാർ ഏജൻസികളുമായും കർഷക സംഘടനകളുമായും ചേർന്ന് ഈ പുതിയ രീതികളെക്കുറിച്ച് കർഷകരെ ബോധവത്കരിക്കാനും അദ്ദേഹം പ്രവർത്തിച്ചു.

 ഹരിതവിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വാമിനാഥന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ കാർഷിക മേഖലയെ ആഴത്തിൽ സ്വാധീനിച്ചു.  ഇത് ഭക്ഷ്യോത്പാദനം ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ സഹായിച്ചു, ഇത് പട്ടിണിയും ദാരിദ്ര്യവും കുറയുന്നതിന് കാരണമായി.  ഹരിതവിപ്ലവം ഇന്ത്യയെ ഭക്ഷ്യ കമ്മി രാജ്യത്തിൽ നിന്ന് ഭക്ഷ്യ മിച്ച രാജ്യമാക്കി മാറ്റാനും സഹായിച്ചു.

 ഹരിതവിപ്ലവത്തിന് സ്വാമിനാഥൻ നൽകിയ സംഭാവനകൾ പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.  വേൾഡ് ഫുഡ് പ്രൈസ്, രമൺ മാഗ്സസെ അവാർഡ്, ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീൻ വേൾഡ് സയൻസ് അവാർഡ് തുടങ്ങി നിരവധി പുരസ്കാരങ്ങളും ബഹുമതികളും അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്.

  ഹരിതവിപ്ലവത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ തുടക്കക്കാരനാണ് അദ്ദേഹം, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളുടെ ജീവിതം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവർത്തനം സഹായിച്ചിട്ടുണ്ട്.