ചുവന്ന തലയുള്ള കഴുകൻ(ഏഷ്യൻ കിംഗ് വൾച്ചർ) എന്നറിയപ്പെടുന്ന കഴുകൻ ഇനത്തിനായി സമർപ്പിക്കപ്പെട്ട ലോകത്തിലെ ആദ്യത്തെ സംരക്ഷണ, പ്രജനന കേന്ദ്രം സ്ഥാപിച്ച് ഉത്തർപ്രദേശ് ചരിത്രം സൃഷ്ടിക്കാൻ ഒരുങ്ങുന്നു. വംശനാശഭീഷണി നേരിടുന്ന ഈ ജീവികളുടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള സുപ്രധാന നീക്കമായി മഹാരാജ്ഗഞ്ചിൽ ജടായു സംരക്ഷണ പ്രജനന കേന്ദ്രം സ്ഥാപിക്കുമെന്ന് സംസ്ഥാന സർക്കാർ പ്രഖ്യാപിച്ചു.

 ഒരുകാലത്ത് ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലുടനീളം വ്യാപകമായിരുന്ന  കഴുകൻ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നാശം, ഭക്ഷ്യക്ഷാമം, വെറ്ററിനറി മരുന്നായ ഡിക്ലോഫെനാക് ഉപയോഗിച്ച ശവശരീരങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വിഷബാധ തുടങ്ങി വിവിധ ഘടകങ്ങൾ കാരണം എണ്ണത്തിൽ ഗണ്യമായ കുറവുണ്ടായി.  ഈ ഇടിവ് അടിയന്തിര സംരക്ഷണ ശ്രമങ്ങൾക്ക് പ്രേരിപ്പിച്ചു.

 ഈ കഴുകന്മാരുടെ പ്രജനനത്തിനും പുനരധിവാസത്തിനും സുരക്ഷിതവും നിയന്ത്രിതവുമായ അന്തരീക്ഷം ഒരുക്കുക എന്നതാണ് ജടായു കൺസർവേഷൻ ആൻഡ് ബ്രീഡിംഗ് സെൻ്റർ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.  ഈ സൗകര്യം നൂതന സാങ്കേതിക വിദ്യകളും ശാസ്ത്രീയ രീതികളും അവലംബിക്കുകയും കഴുകന്മാരെ വീണ്ടും കാട്ടിലേക്ക് വിടുകയും അവരുടെ ജനസംഖ്യയുടെ സ്ഥിരതയ്ക്കും വളർച്ചയ്ക്കും സംഭാവന നൽകുകയും ചെയ്യും.

 ഏഷ്യൻ കിംഗ് വൾച്ചർ ഉൾപ്പെടെ ഒമ്പത് ഇനം കഴുകന്മാരുടെ ആവാസ കേന്ദ്രമാണ് ഇന്ത്യ.  ശവം ഭക്ഷിച്ചും രോഗങ്ങൾ പടരുന്നത് തടയുന്നതിലും ഈ പക്ഷികൾ ആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.  എന്നിരുന്നാലും, കന്നുകാലികളിൽ ഡിക്ലോഫെനാക്കിൻ്റെ വ്യാപകമായ ഉപയോഗം കാരണം, കഴിഞ്ഞ ഏതാനും ദശാബ്ദങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയിലെ കഴുകന്മാരുടെ എണ്ണം 90% കുറഞ്ഞു.

 ഡിക്ലോഫെനാക്കിൻ്റെ ഉപയോഗം നിരോധിക്കുന്നതിനും കഴുകൻ-സുരക്ഷിത ബദലുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷണവാദികൾ അശ്രാന്ത പരിശ്രമത്തിലാണ്.  കൂടാതെ വെള്ള-റമ്പഡ് കഴുകൻ, ഇന്ത്യൻ കഴുകൻ, മെലിഞ്ഞ കഴുകൻ തുടങ്ങിയ വ്യത്യസ്ത ഇനങ്ങളെ കേന്ദ്രീകരിച്ച് രാജ്യത്തുടനീളം നിരവധി കഴുകൻ പ്രജനന കേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.ജടായു കൺസർവേഷൻ ആൻഡ് ബ്രീഡിംഗ് സെൻ്റർ ഏഷ്യൻ കിംഗ് വൾച്ചറിനെ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള ഇത്തരത്തിലുള്ള ആദ്യത്തേതാണ്.